NA DANAŠNJI DAN: 130. godina od smrti lekara, botaničara i prvog predsednika Srpske kraljevske akademije Josifa Pančića

Lekar, botaničar i jedan od najobrazovanijih ljudi Evrope, Josif Pančić preminuo je na današnji dan, 8. marta 1888. godine u Beogradu u 74. godini života. Najvažniji doprinos botanici dao je otkrićem nove vrste četinara takozvane Pančićeve omorike. Po njegovom imenu nazvan je i najviši vrh Kopaonika, na kom se nalazi njegov grob sa posmtrnim ostacima, kao i biljka Pančićeva potočarka koja raste samo na Kopaoniku.

Josif Pančić je rođen 17. aprila 1814. godine u Bribiru kod Senja u Hrvatskoj. Školovao se u Gospiću, Rijeci i Zagrebu, a Medecinski fakultet je završio u Budimpešti. Doktor medicine postao je 7. septembra 1842. godine. Privatno je radio kao lekar, ali zbog manjeg broja pacijenata, odlučio je da istražuje biljke. Bio je prvi predsednik Srpske kraljevske akademije, naučne i umetničke ustanove, osnovane 1841. godine.

https://youtu.be/6C_OpjcHv8Y

VUK KARADŽIĆ GA NAGOVORIO DA DOĐE U SRBIJU!

U bečkom Prirodnjačkom muzeju je dve godine proučavao biljke i pratio predavanja čuvenog botaničara Endlera. Za to vreme, upoznao je Vuka Stefanovića Karadžića koji ga je 1846. godine nagovorio da dođe u Srbiju. Istraživao je prirode Srbije, Crne Gore i Bugarske, ali pošto nigde nije radio ostao je bez novca za život. Avram Petronijević, tadašnji ministar inostranih dela ga je zaposlio u fabrici stakla u Jagodini, da kao lekar radi na suzbijanju zaraze trbušnog tifusa, koja se širila među radnicima. Pančić je radio pola godina, a Jagodinci su ga zavoleli kao kao savesnog i plemenitog lekara.

U februaru 1847. godine radio je na određeno vreme, kao lekar i fizikus jagodinskog okruga, a krajem godine se zaposlio kao takođe, privremeni okružni fizikus u Kragujevcu. Šest godina kasnije, radio je kao profesor prirodnih nauka u Liceju, iako sem doktorske disertacije, nije imao nijedan objavljen naučni rad.

https://youtu.be/LrHkl5gYDBE

Na Tari, 1875. godine proslavio se otkrićem endemske vrste omorike, takozvane Pančićeve omorike.

Bio je jedan od najobrazovanijih ljudi Evrope i začetnik svih prirodnih nauka u tadašnjoj Srbiji. Tokom višegodišnjeg rada otkrio je 102 i opisao oko 2.500 biljnih vrsta, objavio 42 naučna dela i dobio nekoliko odličja: Orden Svetog Save prvog stepena, Takovski krst i Krst društva crvenog krsta. Predgovor za "Botaničku baštu" dovršio je pred smrt, a najvažnije životno delo je "Flora kneževine Srbije".

Imao je želju da bude sahranjen na Kopaoniku, a tu želju su mi ispunili planinari Srbije i Srpska akademija nauka i umetnosti koji su njegove posmtrne ostatke sahranili u kovčegu napravljenom od dasaka od Pančićeve omorike na vrhu Kopaonika.

Osnovao je Mineraloški i Geološki zavod, Zoološki i Botanički kabinet i oglednu Botaničku baštu, koja i danas postoji. Sa sedištem u Beogradu, osnovan je i Institut za proučavanje lekovitog bilja "Dr Josif Pančić", kao državna naučnoistraživačka i proizvodna institucija.

Zavod za udžbenike Srbije objavio je njegova sabrana dela u deset knjiga.