UMALO REŠENA DILEMA DA LI BOŽIĆ PADA 25.DECEMBRA ILI 7. JANUARA: Kako je Srpska pravoslavna crkva odbacila Milankovićev kalendar

Malo ljudi u Srbiji danas zna da je nedostajao korak da Srpska pravoslavna crkva (SPC) pređe na reformisani Julijanski kalendar po kome se Božić poklapa sa Gregorijanskim kalendarom. Spletom okolnosti se nije dogodilo da Srbi Božić umesto 7. januara proslavljaju 25. decembra kao većina zemalja gde je dominantan katolicizam, protestantizam, ali tu se ubrajaju i neke pravoslavne zemlje, kao što je Grčka, Bugarska, Rumunija....

Priča o pokušaju reformisanja kalendara vezuje se za ime srpskog najpoznatijeg naučnika posle Tesle, Milutina Milankovića, koji je 1923. godine zadatak od vaseljenskog patrijarha Milentija IV da napravi novi julijanski kalendar koji je trebalo da smanji veliki vremenski jaz između hrišćanskih kalendara.

Rezultat Milankovićevig proračuna bio je kalendar koji kasni samo jedan dan na svakih 28 800 godina, dok primera radi, svetski priznat gregorijanski kalendar kasni dan na svakih 3280 godina.

U Milankovićevom kalendaru svi meseci imaju po 30 dana, osim februara koji ima 28 u prostoj, odnosno 29 dana u prestupnoj godini.

Milutin Milanković je svoj novi julijanski kalendar predstavio na Svepravoslavnom saboru 1923. godine u Carigradu.

Novi kalendar odmah su prihvatile Grčka, Bugarska, Rumunska, Aleksandrijska, Carigradska i Antohijska patrijaršija, a kasnije i Kiparska kao i mnoge druge.

Srpska pravoslavna crkva je posle velike diskusije odlučila da odbaci Milankovićev kalendar tesnom većinom. Zvanični razlozi za odbacivanje Milankovićevog kalendara bili su potpuno trivijalni i odnosili su se na pomeranje datuma postova za narednu godinu, naročito na skraćenje Petrovskog posta. Pozadina ovog odbijanja ustvari je ležala u tihom sukobu SPC i kralja Aleksandra.

Crkva je nezvanično smatrala da Aleksandar želi da postane apsolutista, a da bi se prelaskom na novojulijanski kalendar ustvari udovoljilo Hrvatima u novoj državi, za koje se tada smatralo da bi više trebalo da poštuju srpske praznike. Naime, nije tajna da je Aleksandar tražio model po kome bi se u Kraljevini Jugoslaviji ukinulo dvostruko slavljenje Božića i Uskrsa.

Duplo proslavljanje pravoslavnih i katoličkih praznika značilo je i mnogo više neradnih dana u novoj državi, što je čak i Nikola Pašić isticao kao problem. Srpska crkva je nametanje ovog pitanja kao problema videla kao vid pritiska i zahtev da Srbi naprave ustupke Hrvatima, pa je odbijanje kalendara ustvari bio čin pokazivanja moći u odnosu na kralja.

NE PROPUSTITE:

NASA GA UVRSTILA MEĐU 10 NAJVEĆIH NAUČNIKA: Godišnjica smrti Milutina Milankovića

VEČITA HRIŠĆANSKA DILEMA: Kada zapravo pada Božić?