Politika
09.03.2018. 13:32
Jovana Nikolić, Foto: Printscreen Youtube
27 GODINA OD 9, MARTA: Dan kada su organizovane prve masovne demonstracije protiv Miloševića, a tenkovi JNA izašli na ulice Beograda
Na današnji dan 9.marta navršava se 27 godina od prvih velikih opozicionih demonstracija koje su održane u Beogradu, zbog tadašnje ratnohuškačke politike državne Televizije Beograd, koje je organizovao Srpski pokret obnove (SPO).
Deveti mart ostaće upamćen u srpskom kalendaru mitova, kao simbol borbe i građanskog otpora, ali i simbol propuštenih prilika i velikih i neostvarenih snova o boljoj budućnosti.
Okupljanje demonstranata počelo je u ranim jutarnjim časovima 9. marta 1991. godine na Trgu Republike. Demonstranti su istakli dva zahteva smenu direktora televizije Beograd Dušana Mitevića i ministra policije Radmila Bogdanovića, kao i protiv politike tadašnjeg predsednika Srbije Slobodana Miloševića.
Demonstracije 9. marta su na ulice izvele oko 100.000 ljudi, po gradu je razmešteno više od 10.000 policajaca, a beogradski asfalt su gazili i vojni tenkovi. Žestoki sukobi su odneli dva života, a deveti mart se "prelio" u "plišanu revoluciju" i doneo prve pobede protiv Miloševića.
Oko podneva tog dana okupljenima kojih je prema tadašnjim proccenama bilo oko 100.000 se sa terase Narodonog pozorišta obratio lider SPO Vuk Drašković. On je u svom govoru tad zbog huškačkog izveštavanja TV Beograd o opoziciji, po prvi put prozvao TV Bastiljom i naredio juriš na nju.
U tom trenutku došlo je do komešanja i prvih sukoba policije koje je opet prema raznima navodima bilo oko 10.000 pripadnika na ulicama Beograda. Usledili su žestoki okršaji policijskih kordona i demonstranata. Na okupljene je bačen suzavac, a korišteni su vodeni topovi i oklopna vozila.
Okršaj policije i demonstranata preneo se na širi centar grada. A u popodnevnim časovima pale su i prve žrtve na beogradskim ulicama.
Život su izgubile dve osobe, mladi učesnik protesta student Branimir Milinović(18) i policajac Nedeljko Kosović (54).
Prva žrtva bio je Kosović, koji je poginuo oko 15.30 sati u Masarikovoj ulici kod "Beograđanke". Bežeći od demonstranata, policajac je pokušao da preskoči zid terase, ali je pao s visine od pet metara udarivši glavom o trotoar. Milinović je smrtno ranjen kada je grupa policajaca, negde u visini Ulice admirala Geprata, u Ulici kneza Miloša, otvorila vatru prema demonstrantima, a preminuo je oko 16 sati na Urgentnom centru Kliničkog centra Srbije.
"Tog dana u Beogradu smo demonstrirali protiv "medijske bastilje" koja je mržnjom i neistinama trovala milione ljudi i činili ih slepim da vide kud Srbiju i ceo srpski narod u tadašnjoj Jugoslaviji vode predsednik Srbije i njegova partija, komunistčki generali, udbaši, mafijaši i još mnogi koji su sebe nazivali "elitom" nacije. Na nas je, zbog toga, udarila sva policijska sila, a uveče i armijski tenkovi" seća se ovog datuma organizator demonstracija i lider SPO Vuk Drašković.
Te večeri, 9. marta 1991. godine, oko 20 sati, na ulice Beograda izašla je i vojska na osnovu odluke Predsedništva tadašnje SFRJ.
Hapšenje lidera SPO, koje se dogodilo kasno poslepodne, bilo je okidač za nemire koji su pokrenuti u Studentskom gradu na Novom Beogradu 10. marta, odakle je masa krenula put Terazija.
Studenti koji su se okupilu oko Terazijske česme zahtevali su oslobođenje svih uhapšenih i ponovo omogućavanje rada radija B92 i Studija B.
Policija je studente dočekala na Brankovom mostu, ponovo su upotrebljeni suzavac i palice, a pošto su oni posedali na asfalt, akcija policije ubrzo je prekinuta. Protesti nekoliko hiljada studenata i građana nastavljeni su na Terazijama sve do 14. marta, kada su Drašković i svi uhapšeni oslobođeni, a Skupština Srbije usvojila ostavke direktora RTS Dušana Mitevića i dotadašnjeg ministra unutrašnjih poslova Radmila Bogdanovića.
Deveti mart ostao je u srpskoj istoriji kao datum otpora diktaturi i simbol građanske hrabrosti.
Komentari
