Život
27.01.2021. 18:42
R. E. / CNN travel; Foto: Shutterstock
EVROPSKI ZVEZDASTI GRADOVI: Čuda renesansne arhitekture
Dizajnirani na potpuno nov, racionalan način, “zvezdasti gradovi” iz 16. i 17. veka bili su dragulj ranog modernog doba. Ima ih u celoj Evropi, a njihovoj savršenoj geometrijskoj lepoti možemo da se u potpunosti divimo samo ako ih posmatramo odozgo, piše cnn.com
Ideja o gradnji tvrđava u obliku zvezde nastala je u Italiji tokom renesanse, kada su barut i topovi učinili stare srednjovekovne zidine zastarelim.
Visoki, vertikalni zidovi ustupili su mesto niskim bedemima, koji su predstavljali manju metu, dok su široki opkopi i složene mreže isturenih bastiona eliminisali slepe tačke i sprečavali opsadne vojske da se približe bedemima.
Ovakav stil vojne arhitekture najviše se koristio tokom 16. i 17. veka - perioda u kojem su mnogi delovi Evrope bili u gotovo neprekidnom ratu.
Vojni inženjeri poput Francuza Sebastiena Le Prestrea de Vaubana i njegovog holandskog rivala Mena van Koehorna, gradnju tvrđava pretvorili su u umetnost.
Izdvojili smo za vas neke od najlepših primera zvezdastih gradova.
HOLANDIJA
Narden
Holandija je glavno odredište za one koje interesuje ovakva arhitektura. Holandska pobuna (1566-1648) je naziv za period rata koji je usledio nakon holandske pobune protiv španske vladavine i ostavio je traga na urbanom pejzažu zemlje koja je inače lišena prirodnih utvrđenja.
Povezane vesti - TURIZAM: Najlepša sela u Evropi
Narden je možda najupečatljiviji od holandskih zvezdastih gradova, a nalazi se oko 20 kilometara istočno od Amsterdama. U potpunosti okružen sa dve linije bedema i dva prstena vode, ovaj grad je možda savršeni primer gradnje u obliku zvezde. U njemu se, vrlo prikladno, nalazi Holandski muzej tvrđava.
Brile
Ovaj grad ima počasno mesto u holandskoj istoriji od 1572. godine kada su ga zauzeli “Morski prosjaci”, pomorska nacionalistička milicija, što je bila velika prekretnica u holandskom ratu za nezavisnost.
Husden
Završen 1597. godine, Husden se danas može pohvaliti impresivnim bastionima zahvaljujući nagrađivanom, četrdeset godina dugom projektu rekonstrukcije.
Povezane vesti - DESTINACIJE KOJE PRIVLAČE MILIONE TURISTA: Da li ste čuli za “mračni turizam”?
Do 19. veka, prvobitna utvrđenja ovog grada su se već gotovo raspadala. Međutim, lokalni stanovnici su vodili uspešnu kampanju da se gradu vrati nekadašnja slava. Mapa stara 300 godina korišćena je kao nacrt da se mesto pretvori u prelepi grad, koji je u periodu pre pandemije imao stotine hiljada posetilaca svake godine.
Vilemstad
Vilemstad je još jedan sjajan primer holandskih zvezdastih gradova.
Kaže se da svaki od njegovih sedam bastiona predstavlja jednu od sedam provincija koje su se ujedinile da bi oslobodile Holandiju od španske vlasti u 16. veku, formirajući nezavisnu holandsku državu.
Burtange
Na severoistoku Holandije, u blizini granice sa Nemačkom, tvrđava Burtange izgrađena je 1593. godine i koristila se do 1851. godine.
Tada je tvrđava pretvorena u selo, ali nikada nije zaista napredovala kao naselje. Danas je cela ova arhitektonska celina otvorena za posetioce kao muzej.
ITALIJA
Palmanova
Nalazi se u neposrednoj blizini današnje granice između Italije i Slovenije, jedan je od najvećih i najbolje očuvanih zvezdastih gradova. Venecijanci su ga izgradili krajem 16. veka kako bi odbranili severoistočnu granicu.
Palmanovu je UNESCO označio kao lokalitet svetske baštine, zajedno sa drugim venecijanskim utvrđenjima iz iste ere.
Peskjera del Garda
Dok je Palmanova štitila istočne prilaze Veneciji, zapadne je nadzirala Peskjera del Garda, grad koji takođe ima status svetske baštine. Ovo utvrđenje kojim su dugo vladali Venecijanci, nalazi se na obali jezera Garda i okruženo je vodom sa svih strana.
PORTUGALIJA
Almeida
Na severu Portugalije, vrlo blizu španske granice, ovaj grad se savršeno uklapa u svoje impozantne bedeme u obliku zvezde.
Tokom Poluostrvskog rata (1804-1817), zauzela ga je Napoleonova vojska, nakon što je eksplozija barutnog magacina usmrtila stotine njegovih britanskih i portugalskih branilaca.
Elvas
Na oko 200 kilometara od Lisabona, Elvas je uporište od sedam bastiona i dve tvrđave koje su vekovima čuvale istočnu granicu Portugalije od španskih upada.
FRANCUSKA
Neuf-Brisak
Neuf-Brisak je deo mreže tvrđava koje je kreirao Sebastien Le Prestre de Vauban, najbolji vojni inženjer Luja Četrnaestog i još jedan je od zvezdastih gradova koji uživa status svetske baštine. Izgrađen je od nule na francuskoj strani Rajne, nakon što je Francuska izgubila grad Brisak na suprotnoj obali reke, otuda i prefiks „Neuf“ (novi).
U to vreme smatrao se primerom idealnog grada, sa osmougaonim dizajnom i ulicama raspoređenim u kvadratnu mrežu.
ČEŠKA
Terezin
Izgrađen je krajem 18. veka kao garnizonski grad habzburškog cara Jozefa II, koji ga je nazvao po svojoj majci, kraljici Mariji Tereziji.
Tokom Prvog svetskog rata tvrđava je korišćena kao logor za političke zatvorenike. Gavrilo Princip umro je ovde 1918. godine od tuberkuloze.
Povezane vesti - TURIZAM: Najočuvanije carske palate na svetu
Nakon nacističkog preuzimanja Čehoslovačke, Gestapo je deo objekata koristio kao zatvor i ceo grad je kasnije pretvoren u koncentracioni logor i geto. Među njegovim zidovima bili su nagurani jevrejski zatvorenici iz cele Evrope, od kojih su mnogi kasnije prebačeni u logore za istrebljenje. Procenjuje se da je od skoro 150,000 ljudi koji su tokom rata prošli kroz ovaj logor, preživelo samo oko 23,000. Danas se ovde nalazi Muzej geta Terezin.
POLJSKA
Zamošć
Stari grad Zamošć, koji je pod zaštitom UNESCO-a, u velikoj meri je zadržao svoj originalni izgled iz 16. veka.
Jedinstven je po mešavini arhitektonskih uticaja iz različitih delova Evrope, jer je Zamošć privlačio trgovce sa istoka i zapada. Takođe, plan grada je dizajnirao italijanski arhitekta iz Padove koji je uneo arhitektonske elemente iz svoje rodne zemlje.
HRVATSKA
Karlovac
Šestougaoni zvezdasti grad sagradili su Habsburzi 1579. godine kao bastion kako bi zaštitili svoje zemlje od Osmanlija, koji su grad napadali sedam puta, svaki put bez uspeha.
Iako su se moderna predgrađa razvila oko starog grada Karlovca, skladna arhitektonska celina dobro je očuvana.
Komentari
