ZASNOVANO NA TUŽBI OBOLELIH ITALIJANSKIH VOJNIKA: Republika Srpska tuži NATO zbog bombardovanja osiromašenim uranijumom

Republika Srpska će se pridružiti tužbi protiv članica NATO zbog izazivanja humanitarne i ekološke katastrofe tokom i posle bombardovanja RS projektilima sa osiromašenim uranijumom, koju zbog istih razloga priprema Srbija.

Iz pravnog tima Srpske kraljevske akademije u Beogradu, koji radi na pripremi podnošenja tužbe protiv članica NATO-a, naveli su da su došli do pravnog osnova za podizanje tužbe. Ona će biti bazirana na šest pravosnažnih presuda italijanskih sudova koji su utvrdili postojanje veze između obolevanja od kancera i boravka italijanskih vojnika u BiH i na Kosovu i Metohiji, koje su članice NATO-a gađale bombama sa osiromašenim uranijumom. To je, ističu u pravnom timu, dokaz da nisu tačne tvrdnje predstavnika onih koji su učestvovali u bombardovanju da osiromašeni uranijum nije uticao na rast broja obolelih od karcinoma.

U Srpskoj je dokazano da su u bombardovanju na njenoj teritoriji korišćeni projektili koji su sadržavali osiromašeni uranijum. Dokazano je i da svaka doza zračenja, pa i minimalna, ima kancerogeno delovanje na zdravlje ljudi i da se odražava na reproduktivno zdravlje ljudi ili životinja.

Dokaze o štetnosti po zdravlje ljudi i o bombardovanju Srpske projektilima sa osiromašenim uranijumom poseduju i stručnjaci Ujedinjenih nacija za istraživanje zaštite životne okoline koji su 2002. godine istražili 130 lokacija i analizirali uzorke tla, vode, vazduha i vegetacije sa 15 lokacija, što je finansirala italijanska vlada.

U Akademiji nauka i umetnosti RS kažu da će se Srpska pridružiti tužbi i pravnim putem tražiti naknadu nanesene štete.

- Do sada je negirano štetno delovanje osiromašenog uranijuma, a sada postoje dokazi za suprotno i jak osnov za pokretanje tužbe. Imamo dosta dokaza i podataka o uzrocima koji su doveli do povećanog obolevanja ljudi i stoke. Posle bombardovanja naglo se povećao broj obolelih od malignih bolesti na nekoliko lokacija u Srpskoj - rekli su u Akademiji nauka i umetnosti RS.

U Republičkoj upravi Civilne zaštite kažu da su stanovnici Bratunca koji su izbegli iz sarajevskog naselja Hadžići, gde je bombama sa osiromašenim uranijumom gađan Tehničko-remontni zavod, masovno poumirali od kancera.

- O tome dokaze poseduju i domaće institucije, ali i stručnjaci UN. Samo to je dovoljno za tužbu - rekli su u Republičkoj upravi Civilne zaštite.

Više od 500 italijanskih vojnika obolelo je od raka posle učešća u mirovnim operacijama na Balkanu devedesetih godina prošlog veka, a mnogi su i umrli.

- Advokatskom timu Srpske kraljevske akademije do sada se javilo više od hiljadu građana koji su oboleli i porodice preminulih od kancera. Planiramo da uskoro održimo međunarodni kongres uz učešće naučnika iz sveta i Evrope koji se bave temom osiromašenog uranijuma - rekli su u Srpskoj kraljevskoj akademiji.

Dodali su da je u planu i formiranje međunarodne koalicije advokata iz zemalja zapadne Evrope, Rusije, Kine i Indije, koji će učestvovati u pisanju tužbe. Naveli su da će taj pravni tim članice NATO-a tužiti u njihovim nacionalnim sudovima jer su upotrebile uranijum koji je zabranjen međunarodnim propisima.

Italijanski vojnici su tužili Ministarstvo odbrane Italije zato što ih je poslalo na mesta u BiH i na Kosmetu koja su bombardovana osiromašenim uranijumom bez adekvatne zaštitne opreme, nakon čega su oboleli od raka.

Članice NATO-a bombardovale su Srpsku od 30. avgusta do 14. septembra 1995, a Srbiju od 24. marta do 9. juna 1999. godine.

Presude

U sudskim presudama je dosuđena naknada štete italijanskim vojnicima iz sastava KFOR-a koji su boravili u misiji na prostoru BiH i Kosmeta u područjima koja je NATO bombardovao osiromašenim uranijumom i oboleli od kancera, leukemije i drugih teških bolesti. U presudama je utvrđena uzročno-posljedična veza njihovog boravka na tim područjima i kancera. Postoji šest pravosnažnih presuda italijanskog suda, a radi se o zemlji sa ozbiljnim pravosuđem i lekarima.