Heroj revolucije ili mit sadašnjice

Godinama unazad nema nikakvih proslava niti manifestacija. Svojevremeno su čitav Sovjetski Savez i njegove satelitske države organizovale festivale slavlja u čast rođenja ruskog revolucionarnog vođe. U vreme kada je Jugoslavija obeležavala stogodišnjicu Lenjinovog rođenja, masovno su objavljivani naučni radovi i knjige u čast Lenjina koje su potpisivali filozofi, naučnici, pa čak i sam predsednik Jugoslavije, Josip Broz Tito.

Lenjin na mnogo načina ostaje nepoznanica za one koji žive u zemljama pod direktnim uticajem njegovog nasleđa, ali i za one izvan granica njegove vladavine, kako u političkom, tako i u životnom smislu. Postavlja se pitanje kakva je bila veza između Tita i Lenjina.

Na osnovu tvrdnji istoričara, Josip Broz Tito je u vreme Oktobarske revolucije bio jedan od zarobljenika u Sibiru, udaljen od glavnih zbivanja. U to vreme navodno je bio primljen u Komunističku partiju na teritoriji centralne Azije. Ipak, moramo napomenuti da je ideološki uticaj otporan na vremensku udaljenost i kilometre.

Organizacija posleratne Jugoslavije izgrađena je na Lenjinovim principima i ideologiji. Po ugledu na Oktobarsku revoluciju koja se odigrala 1917. godine, ovdašnji partizani tokom rata borili su se protiv Nemaca, a istovremeno i za novo društveno uređenje, koje je nastojalo da bude besklasno. Svejn za BBC navodi da je Josip Broz Tito do svoje smrti bio "ubeđeni lenjinista".

"Zaista, da je bio spreman da napravi kompromis sa lenjinizmom možda bi bilo moguće da napravi kompromis i demokratizuje Jugoslaviju u više navrata tokom sedamdesetih godina", navodi Svejn.

Ali umesto toga težio je ka tome da prati Lenjinovu misao i zadrži moćnu tajnu partijsku organizaciju koja će predvoditi borbe. Za razliku od ostalih komunista tridesetih godina 20. veka, Titova ideologija vođstva nije isključivala mogućnost da partija jača i sa drugih strana. On je sebe do kraja života video kao nekoga ko se nakon raskida sa Staljinom, vraća Lenjinu i korenima boljševizma. Razlike između Tita i Lenjina bile su sasvim očigledne, smatra i istoričar Stefan Gužvica koji je na doktorskim studijama na Univerzitetu u Regenzburgu u Nemačkoj.

Danas, nakon 151 godine od njegovog rođenja, Lenjin je postao jedna vrsta kulturne i propagandne kreacije. Treba ga posmatrati kao mitsku ličnost, kao heroja koji legitimiše ceo komunistički pokret. Njegov lik odavno je pobegao od stvarne ličnosti i postao jedinstven simbol za koji su se vezivale emocije.

"On je prvi čovek koji je spasao svet, jer je prvi izveo socijalističku revoluciju i spasio svet od kapitalizma", navodi istoričar Goran Miloradović.

Šta znači Lenjin za savremene komuniste?

"Ideologija koju su definisali Marks i Lenjin je ideologija progresa, socijalne pravde i ideologija budućnosti" objašnjava Aleksandar Đenić, prvi sekretar SKOJ-a.

Naime, ruski revolucionar je za komuniste bio i ostao "simbol progresa", koji je uspeo da izvuče ne samo sovjetsku Rusiju, već je pomogao da se raspadnu i kolonijalna carstva. Ideologija kojom se vodio uspela je da izvuče iz siromaštva i nepismenosti milijarde ljudi. Lenjinove ideje pobedile su najveća zla – fašizam i nacizam, a još su žive. Takođe kao filozof im daje i ideološki uzor. Definisao je istorijski razvitak kapitalizma, tojest imperijalizam kao najviši stadijum kapitalizma. Upravo danas živimo u toj vrsti sistema. Govorimo o sistemu u kojem vlada monopol multinacionalnih korporacija koje imaju moć i veći kapital nego neke od najmoćnijih država sveta.

"Religija opijum za narod" je jedan od Marksovih najpoznatijih, ali najčešće i pogrešno protumačenih citata. Autentičan marksizam ne implicira i ne zagovara bilo kakvu vrstu zabrane religije, ili religijskog slavljenja ni sada niti u budućem socijalističkom životu. Umesto zabrane religije, marksizam smatra da bi ona trebala da bude lična stvar svakog pojedinca u odnosu na državu i da bi apsolutna sloboda veroispovesti trebala da postoji i u socijalizmu i u kapitalizmu.

Ovom politikom su se vodili i Boljševici. Lenjin je to nedvosmisleno rekao: "Religija ne sme biti briga države, a religijska društva ne smeju biti povezana sa vladajućim strukturama. Svi moraju imati slobodu da se izjašnjavaju kao vernici koje god religije žele, ili pak nijedne, odnosno da budu ateisti, što socijalisti i socijalistkinje po pravilu jesu. Diskriminacija među stanovništvom na osnovu religijskog ubeđenja je potpuno nedopustiva. Čak bi i sam spomen vere stanovnika u zvaničnim dokumentima trebalo bez ikakve dileme eliminisati."

Boljševička revolucija počela je u ime socijalne pravde, ideja se fokusirala na slobodi, jednakosti i bratstvu u osnovi. Kao i svaki utopistički projekat imala je „patos nasilnog darivanja sreće", nudeći raj na zemlji, ali raj bez Boga i protiv Boga. Tako je komunizam postao surogatna religija, koja je hrišćanstvo smatrala konkurencijom koju je htela da maksimalno potisne , ako već ne može da je potpuno uništi. Ruski delatnik Svetskog kognresa prodica, Aleksej Komov, o tome kaže "Umesto deset zapovesti imali smo partijski program, umesto Svete Trojice - Marksa, Egelsa i Lenjina, umesto sveštenika - komesare, umesto Carstva nebeskog – svetlu budućnost na Zemlji, umesto krsta – petokraku i pionirsku maramu, umesto ikona – Lenjinove biste, umesto krštenja – prijem u pionire, komsomolce, partiju, umesto svetaca – heroje socijalističkog rada, umesto vaskrslog Hrista – Lenjinovu mumiju."