"ROĐENDAN" SRPSKE PRAVOSLAVNE CRKVE: Pre devet vekova na današnji dan crkva je dobila svoju nezavisnost

Sveti Sava je na ovaj dan, 10. septembra 1219. godine rukopoložen od strane carigradskog patrijarha Manojla I za „arhiepiskopa srpskih i primorskih zemalja“, a srpska crkva tada je dobila autokefalnost i dostojanstvo Arhiepiskopije.

Srpski narod u trenutku kada je primio hrišćanstvo u 7. vijeku, nije imao sopstvenu crkvenu organizaciju, i crkva je pripadala potpadali smo pod nadležnost Ohridske arhiepiskopije.

Samostalnosti srpske crkve nisu se svi radovali, pa se osnivanju arhiepiskopije pećke ogorčeno suprotstavio ohridski arhiepiskop Dimitrije Homatijan, ali to je bilo bezuspešno.

Kako je na teritoriji današnje Makedonije hrišćanstvo poznato još od vremena apostola Pavla, bilo je nezamislivo da crkva na neki način gubi svoje sledbenke koji imaju svoju posebnu crkvu, ali to se ipak obistinilo za srpski narod.

Od 4. do 6. vijeka Ohridska arhiepiskopija je naizmenično zavisila od Rima i Carigrada. Krajem 9. i početkom 11. vijeka je imala autokefalni status, kao arhiepiskopija, a zatim i kao patrijaršija, s centrom u Ohridu.

Onda je Sveti Sava 1197. godine krenuo u Carigrad da od cara Aleksija III Anđela traži dozvolu za podizanje samostalnog srpskog manastira na Svetoj gori. Vratio se sa dozvolom godinu kasnije, a manastir je osnovan na mestu starog i polurazrušenog grčkog manastira Helandariona.

Nicale su od onda srpske crkve i 20 godina kasnije 1219. srpska crkva postala je nezavisna.

PRVI CRKVENI SABOR

Nakon što je srpska crkva dobila svoju nezavisnost, održan je prvi opšti državno-crkveni sabori nakon dobijanja autokefalnosti, u manastiru Žiči, podignutom kao sedište nove arhiepiskopije.

Na tom saboru 1221. Sveti Sava je krunisao svog brata Stefana Nemanjića za kralja i on tako dobija daleko poznatije ime Stefan Prvovenčani, a Srbija postaje kraljevina.

Sveti Sava održao je tada i Žičku besedu o pravoj veri, u kojoj podučava kralja, vlastelu kao i novoizabrane episkope osnovnim dogmama pravoslavne vere, tvrdeći da su bez nje dobra dela uzaludna:

„Jer niti koristi ispravnost života bez prave i prosvećene vere u Boga, niti nas pravo ispovedanje bez dobrih dela može izvesti pred Gospoda, nego treba imati oboje, da savršen bude čovek Božji“.