VARTOLOMEJSKA NOĆ: Koja je uloga vaseljenskog patrijarha u raskolu pravoslavlja, a koja duboke države i Vatikana

Još pre nekoliko godina komentarisao sam pisanje pape Benedikta XVI u listu “Opservatore Romano” kako bi svaka bivša republika Jugoslavije, sada nezavisna država, trebalo da ima svoju autokefalnu pravoslavnu crkvu. Nije to bila ni nova ni originalna ideja, nastavak je ideje iz vremena NDH i stvaranja Hrvatske pravoslavne crkve. Ideja je bila da se preostali Srbi, koji su izbegli ustašku kamu, okupe oko ove NDHovske nakazne tvorevine, a onda polako prevedu u “pravu,” katoličku veru.

Čelnici i glavni “bojovnici” ove ideje bili su otpadnici iz Crne Gore, Sekula Drljević i Savić Marković Štedimlija. Drljević je u toku rata živeo u Zemunu, pisao za ustaški list “Graničar,” u uvodnicima redovno napadao Srbe, Jugoslaviju i Karađorđeviće. Glavni urednik “Graničara” bio je hrvatski književnik Gustav Krklec. Marković Štedimlija bio je mnogo produktivniji, napisao je desetak knjiga, pisao je u više ustaških listova i bio glavni zagovornik ideje da “Srbija hoće da uništi Crnu Goru”. Njegova je ideja da se stvori “crnogorska pravoslavna crkva”, “crnogorska nacija” i “crnogorski jezik”.

Kopča sa zbivanjima u današnjoj Crnoj Gori, Hrvatskoj i Makedoniji je jasna. Dugoročni planovi o razbijanju autokefalnih pravoslavnih crkava ostvaruju se korak po korak i nisu meta samo Srpska pravoslavna crkva i Ruska pravoslavna crkva. Naznake budućeg napada na pravoslavlje vidljive su nekoliko godina, zapravo od pontifikata pape Vojtile i sadašnjeg pape Franje.

“Deep State” i Vatikan u prvi plan, po ko zna koji put, guraju vaseljenskog patrijarha, kao vernog zagovornika ekumenizma, obećavajući mu status “istočnog pape”, ogromnu jurisdikciju nad pravoslavnim (reformisanim) crkvama i ogroman novac. Namera je bila jasna još na konferenciji istočnih crkava na Kritu, na kojoj Ruska pravoslavna crkva nije učestvovala. Želja Vartolomejeva da bukvalno bude prvi među jednakima bila je jasna. Time potvrđuje decenijsku politiku Carigradske patrijaršije, jasno predstavljene svetu 1964. godine kada su se u Jerusalimu sreli patrijarh Atinagora i papa Pavle VI. Te godine osnovan je i unijatski fond “Pro Oriente” sa sedištem u Beču, omiljeno mesto za posete onih episkopa Srpske pravoslavne crkve naklonjenih ekumenizmu.

Da bi uloga Vartolomeja bila nedvosmisleno jasna, daću vam ukratko i njegovu biografiju. Rođen je 29. februara 1940. godine kao Dimitrios Arhondonis, u selu Agios Teodoros na ostrvu Imbros, koje pripada Turskoj. Osnovnu školu završio je u rodnom mestu, zatim srednju, Licej Zografeon, a teološku školu 1961. godine. Po završetku te škole služio je u turskoj vojsci od 1961. do 1963. godine. Po izlasku iz vojske odlazi na studije u inostranstvo gde ostaje do 1968. godine. Studira na Pontifikalnom Istočnom institutu u Rimu, Ekumenskom institutu Bosi u Švajcarskoj i Univerzitetu “Ludvig Maksimilijan” u Minhenu. Doktorirao je na kanonskom pravu i bio predavač na Pontifikalnom Gregorijanskom institutu u Rimu.

Vraća se u Istanbul 1968. godine, a zaređen je za sveštenika 1969. Za mitropolita filadelfijskog izabran je 1973. godine, za mitropolita halkidonskog 1990. godine, a 2. novembra 1991. godine izabran je za arhiepiskopa Konstantinopolja i ekumenskog patrijarha. Govori šest jezika, pored grčkog i latinskog.

Ono što pada u oči su njegove studije na Pontifikalnom Istočnom institutu u Rimu, gde će i doktorirati. Ovaj institut osnovao je papa Benedikt XV 1917. godine, a papa Pije XI ga je 1922. godine dodelio na upravljanje redu jezuita. Tu se obrazovao čitav niz studenata-bogoslova iz pravoslavnih zemalja, koji čine jaku lobističku mrežu u pravoslavnim crkvama.

Na vanrednom Sinodu Ruske pravoslavne crkve održanom nedavno povodom ovog ozbiljnog kršenja kanonskih prava autokefalnih crkava, u ovom slučaju Ruske pravoslavne crkve, upućeno je oštro upozorenje Vartolomeju, da je Ruska pravoslavna crkva spremna da prekine sve evharističke odnose s Carigradom, što je nedavno objavio mitropolit Ilarion (Volokolamski), predsednik Odeljenja za spoljne veze sa crkvama Moskovske patrijaršije, a Vartolomej će zbog izazivanja verskog sukoba, prodaje autokefalnosti ukrajinskim raskolnicima, biti anatemisan.