NA DANAŠNJI DAN (1811): Preminuo srpski prosvetitelj, pisac, filozof i pedagog Dositej Obradović

Dositej Obradović je rođen 1744. godine u Čakovu u Banatu, u zanatlijskoj porodici. Ime koje je dobio po rođenju je Dimitrije, ali ga je kasnije promenio u Dositej. Još kao đak čehoslovačke osnovne škole, odao se sanjarenju i verskom zanosu.

Posle smrti njegovog oca, njegov tetak, da bi ga izlečio od sanjarenja i misticizma, izvodi ga iz škole i daje na zanat jorgandžija u Temišvar. Međutim, želja za naukom, koju je on gledao u crkvenim knjigama, ne ostavlja ga ni docnije, i čim mu se za to ukazala prilika, on ostavlja zanat i rodbinu i beži u fruškogorski manastir Hopovo. Međutim, kada je bolje upoznao manastirski život i kaluđersko bratstvo, video je da to nije za njega i da nije toliko jednostavno kako mu se do tada činilo. Pored toga, imao je uvid i u razne građanske knjige, iz kojih je uvideo da izvan crkve postoji i druga mudrost, upravo ono za čim je žudeo.

Kao učitelj i domaći vaspitač, ili kao manastirski gost obišao je skoro ceo Balkan i Malu Aziju, zatim Italiju, Nemačku, Francusku, Englesku, Austriju i Rusiju. Prvi srpski ustanak ga je zatekao u Trstu. On se od početka stavlja u službu srpskih ustanika: prvo je skupljao priloge za njih, a je potom vršio razne poverljive misije između ustanika i Rusije i najzad konačno prelazi u Srbiju. Kao najprosvećeniji i najučeniji Srbin svoga vremena, postao je prvi srpski ministar prosvete, organizovao je škole, mirio i savetovao ustaničke vođe, i bio je Karađorđev lični sekretar i savetnik.

Umro je 1811. godine u Beogradu i sahranjen ispred Saborne crkve u Beogradu. Njegovo telo je dva puta izmeštano, 1837. zbog zidanja nove Saborne crkve umesto stare koja je srušena i drugi put 1897. da bi se njegov grob postavio naporedo sa grobom Vuka Karadžića koji je te godine prenet iz Beča. Tokom 2011. obeleženo je 200 godina od njegove smrti.