Zanimljivo
Nega kože nekad i sad: Kako smo se "mackali" ranije, a kako ta rutina izgleda danas
Nega kože je kroz istoriju bila ključan deo ženske svakodnevne rutine, ali ono što danas podrazumevamo pod negom kože značajno se razlikuje od praksi koje su bile uobičajene pre nekoliko decenija. Od jednostavnih, prirodnih preparata do savremenih, naučno potkrepljenih proizvoda, rutina u nezi kože prošla je kroz drastične promene.
Od lekovitih biljaka do globalne kozmetičke industrije
Kozmetička industrija, kakvu danas poznajemo, ima svoje korene duboko u prošlosti, oslanjajući se na drevna znanja o lekovitim svojstvima biljaka. U svojoj knjizi Zamišljanje lepote: Istorija svetske kozmetičke industrije, Džefri Džons istražuje kako su se znanja o bilju, poput listova i cvetova različitih biljaka, transformisala u osnovu modernih kozmetičkih proizvoda.
Prema Džonsovim istraživanjima, prosečan Amerikanac godišnje potroši oko 1.754 dolara na kozmetičke proizvode, od čega se oko 30% troši na negu kože i isto toliko na proizvode za kosu. Ovi podaci pokazuju koliko je industrija narasla i koliko je postala ključan deo svakodnevnog života. Danas je gotovo nemoguće zamisliti da nega kože prođe bez dobre hidrantne kreme, maske, kreme za područje oko očiju, serumi za lice su neizostavni, kao i razne vrste pilinga. Ali kako se kroz decenije menjala rutina nege kože i proizvodi koji su se koristili?
1930-e i 1940-e: Prirodni sastojci u nezi kože
U periodu između dva svetska rata, nega kože bila je daleko jednostavnija nego danas. U 1930-im i 1940-im godinama, žene su se oslanjale na prirodne sastojke poput sapuna, vode i jednostavnih hidratantnih krema. Dominantni proizvodi u ovoj eri bili su sapuni na bazi maslinovog ulja i jednostavne kreme koje su uglavnom bile bazirane na lanolinu. Maske za lice su se često pravile kod kuće, od dostupnih sastojaka poput meda, jogurta i limuna.
Mnoge žene su verovale u prirodne metode održavanja lepote, dok je fokus bio na čistoći i jednostavnosti. Ove decenije obeležila je i pojava prvih komercijalnih brendova kozmetike, ali su proizvodi bili jednostavni i često su služili više funkcija.
1950-e i 1960-e: Početak industrijalizacije kozmetičke industrije
Sa posleratnim ekonomskim bumom u 1950-im, dolazi do brzog razvoja kozmetičke industrije. Ove decenije karakteriše pojava prvih specijalizovanih proizvoda za različite tipove kože. Žene su počele da koriste tonike, hidratantne kreme i prve anti-aging proizvode. Naglasak je bio na očuvanju mladalačkog izgleda, a proizvodi su sadržali sastojke poput kolagena i elastina, koji su se reklamirali kao revolucionarni.
Tokom 1960-ih, pojačana medijska pažnja i uticaj poznatih ličnosti na kulturu lepote dodatno su popularizovali nove proizvode. Prvi proizvodi za zaštitu od sunca pojavili su se na tržištu, ali je tamnjenje kože i dalje bilo u modi. Ova decenija donela je i sve veći interes za kozmetičke tretmane u salonima, poput hemijskih pilinga i prve laserske procedure.
1970-e i 1980-e: Prirodan izgled i ekspanzija kozmetičkih brendova
Sedamdesete godine donele su povratak prirodi, sa naglaskom na zdravlje. Popularnost prirodnog izgleda, inspirisanog hipi pokretom, dovela je do rasta interesovanja za organske i prirodne proizvode. Aromaterapija i esencijalna ulja postali su popularni u nezi kože, dok su biljke kao što su aloe vera i kamilica našle svoje mesto u mnogim proizvodima.
U 1980-im godinama, dolazi do ekspanzije kozmetičkih brendova i pojačanog interesovanja za naučno dokazane sastojke. Retinol je postao ključan sastojak u borbi protiv starenja, dok su hijaluronska kiselina i alfa-hidroksi kiseline (AHA) počele da se koriste za hidrataciju i eksfolijaciju kože. Početkom ove decenije, pojava kompjuterski dizajniranih formulacija proizvoda dodatno je unapredila industriju, dok su žene počele da koriste sve složenije rutine nege kože, uključujući serume i specijalizovane noćne kreme.
1990-e: Nauka u službi lepote i personalizovana nega
Devedesete godine donose pravu revoluciju u nezi kože, zahvaljujući napretku biotehnologije. Povećana svest o štetnosti sunčevih zraka dovela je do popularizacije proizvoda i krema za sunčanje sa visokim zaštitnim faktorom (SPF), a antioksidansi poput vitamina C i E postali su neizostavni deo rutine nege. Brendovi su počeli da nude personalizovane proizvode, prilagođene specifičnim potrebama različitih tipova kože.
Ovo je period kada se prvi put pojavljuje pojam „anti-aging“ kao marketinška strategija, sa naglaskom na preventivnu negu. Kozmetička industrija je uvela niz inovacija, uključujući proizvode sa peptidima, koji su obećavali stimulaciju kolagena i poboljšanje elastičnosti kože. Kozmetički tretmani poput mikrodermoabrazije i botoksa postali su široko dostupni, čime su dodatno doprineli popularizaciji profesionalne nege kože.
21. vek: Digitalna era i promena rutine nege kože
U 21. veku, pojava interneta i društvenih mreža promenila je način na koji žene pristupaju nezi kože. Informacije o proizvodima i rutinama postale su lako dostupne, a beauty blogeri i influenseri preuzeli su ključnu ulogu u edukaciji i promociji nege kože. Globalizacija je omogućila široku dostupnost različitih proizvoda iz celog sveta, uključujući popularne proizvode iz Južne Koreje i Japana.
Trendovi poput višestepene rutine nege, sa posebnim naglaskom na hidrataciju, postali su uobičajeni. Povećan fokus na prirodne i organske proizvode, kao i rast veganske i cruelty-free kozmetike, značajno su uticali na razvoj tržišta. Ova decenija donela je i razvoj pametnih uređaja za negu kože, poput elektronskih četkica za čišćenje lica i LED maski, koji su dodatno unapredili kućne rutine.
U poslednjoj deceniji, nega kože je doživela dalju evoluciju, sa sve većim naglaskom na održivost i minimalizam. Sve više žena bira proizvode sa minimalnim brojem sastojaka, uz fokus na zdravu kožu umesto na savršen ten. Proizvodi sa čistim formulacijama, bez parabena, sulfata i sintetičkih mirisa, postali su standard.
Rastući interes dece za negu kože
Još jedan fascinantan fenomen u svetu nege kože je sve veće interesovanje dece, čak i onih mlađih od 12 godina, za proizvode namenjene nezi lica. Na TikToku se često mogu videti snimci dece koja kupuju anti age proizvode, kao što su retinol i serumi, što izaziva zabrinutost među stručnjacima.
Britansko udruženje dermatologa upozorava da korišćenje ovakvih proizvoda u tako ranom uzrastu može dovesti do ozbiljnih i trajnih problema sa kožom.
Dermatolozi često dobijaju pitanja od roditelja o tome kako bi njihova deca trebala da neguju kožu. Prema rečima doktorke Nevenke Dokmanović, deca od 11 ili 12 godina, a čak ni stariji tinejdžeri sa zdravom kožom, ne bi trebalo da koriste ništa osim umivalice i hidratantne kreme.
Marketinški trikovi kozmetičkih brendova, poput razigranog dizajna ambalaže sa crtežima životinja, privlače pažnju dece, što dovodi do rasta tržišta proizvoda za negu kože namenjenih najmlađima.
Predviđanja pokazuju da će tržište za negu kože beba i dece porasti za 7,71% do 2028. godine, dok će broj korisnika ovih proizvoda dostići 160 miliona.
S druge strane, razvoj društvenih mreža, trenutno popularnog TikToka, doveo je do eksplozije popularnosti nege kože među mladima. Često se čuju preporuke mlađih influensera za određene preparate. Preporuke određenih ličnosti mogu biti toliko uticajne da se određeni proizvod rasproda vrlo brzo, čak i u roku od 48 sati.
Današnja rutina nege kože rezultat je decenija inovacija, promena u društvenim normama i napretka u nauci. Od jednostavnih sapuna i prirodnih maski do složenih, personalizovanih rutina, nega kože je prešla dug put.