ŠPIJUNSKE IGRE: Doni Brasko u MUP Srbije

Veljka Poparu, visokog funkcionera MUP-a Srbije osumnjičenog da je špijun CIA, veštinama tajne pratnje i agenture obučavao je niko drugi do Džozef D. Pistoun, čovek prema čijoj je biografiji 1997. godine snimljen film "Doni Brasko"

Život Veljka Popare, funkcionera MUP-a Srbije, dobija neverovatan zaplet kao u najboljim filmskim ostvarenjima o špijunaži. Popara, dugogodišnji radnik u službi za tajno praćenje, a zatim jedno vreme i zamenik Rodoljuba Milovića, smenjenog načelnika Uprave kriminalističke policije, sumnjiči se da je najpoverljivije informacije iz vrha srpske policije odavao agentu CIA. Tako je Popara postao "junak" naslovnih strana i udarnih televizijskih vesti za koga se iz dobro obaveštenih policijskih izvora navodi da je uhvaćen dok je agentu američke tajne službe nosio poverljive podatke, da je zavaravao tragove menjajući autobuse, da se kamuflirao i prerušavao perikama...

Šta je od ovog istina, a šta fikcija, zasad je nemoguće razdvojiti, pre svega "zbog tajnosti istrage", na koju se poziva ministar policije. Međutim, postavlja se pitanje zašto se nadležno tužilaštvo ne oglašava jer, po novom zakonu o krivičnom postupku, ono vodi istragu, i ne pojasni da li je osoba za koju postoje osnovi sumnje za špijunažu privedena, da li je saslušana, da li joj je određen pritvor? A kako i da se oglasi ako je Popara samo pozvan na informativni razgovor u BIA?

Kako nadležno tužilaštvo da se oglasi ako je Popara samo saslušan na informativnom razgovoru u BIA?

Ali karijera ovog policajca i pre nego što je osumnjičen za špijunažu poprimala je razmere filmskog hita "Doni Brasko". Evo i zašto. Naime, Poparu je veštinama tajne pratnje i agenture obučavao niko drugi do Džozef D. Pistoun, čovek prema čijoj je biografiji 1997. godine snimljen film "Doni Brasko".

Ko je Džozef D. Pistoun, alijas Doni Brasko?

Rođen je 1939. godine u Pensilvaniji. Bivši je agent Federalnog istražnog biroa (FBI). Pistoun je šest godina kao tajni agent bio infiltriran u kriminalnu porodicu Bonano i u manjoj meri kriminalnu porodicu Kolombo, dve od pet porodica njujorške mafije. U FBI-ju je proveo 17 godina i dobio status legende zbog svoje sposobnosti da kao "krtica" pronalazi najpoverljivije informacije o američkom organizovanom kriminalu.

U mafijaškim krugovima predstavljao se kao vrsni poznavalac dragulja, za šta ga je obučavala američka tajna policija. Pistoun je 1988. godine svoja iskustva opisao u knjizi "My Undercover Life in the Mafia", koja je 1997. poslužila kao predložak za pomenuti igrani film, u kom glavnu ulogu tumači Džoni Dep. U filmu je radnja malo drugačija, agent FBI-ja dobija zadatak da se infiltrira u njujoršku mafijašku porodicu. Dobio je ime Doni Brasko i, glumeći stručnjaka za dijamante, sprijateljuje se s Leftijem Ruđeriom (Al Paćino), nižerangiranim mafijaškim plaćenim ubicom čiji je privatni život u rasulu. Čini se da Lefti ne može da zaradi novac, sin mu je narkoman, a konstantno ga mimoilaze prilikom promovisanja u porodici.

Stalno podseća Braska kako se otrežnjuje i razbija iluzije nakon što je proveo 30 godina u mafiji i ubio 26 ljudi a da za to ničim nije nagrađen. U Doniju vidi mladog štićenika koji bi mogao da uspe tamo gde je on zakazao... Pistoun shvata da bi najmanja greška u ulozi gangstera njega i njegovu porodicu mogla da košta života.

Postao je Leftijev blizak i poverljiv prijatelj, a zna da će se na dan kad FBI uhvati ovu mafijašku grupu okončati Leftijev život kao da ga je i sam ubio...

Legenda američkog FBI-ja poslata je u Beograd da obučava pripadnike Odeljenja za praćenje i dokumentovanje u sklopu Uprave kriminalističke policije. Pistoun je u Srbiju došao preko ICITAP-a - što je skraćenica za Međunarodni kriminalističko-istražni program pomoći u obuci Ministarstva pravde SAD

Otkud Pistoun i Popara zajedno? Jednostavno - legenda američkog FBI-ja poslata je u Beograd da pripadnicima odeljenja za praćenje i dokumentovanje u sklopu Uprave kriminalističke policije drži obuku. Pistoun je u Srbiju došao preko ICITAP-a, što je skraćenica za Međunarodni kriminalističko-istražni program pomoći u obuci Ministarstva pravde Sjedinjenih Američkih Država. Između ostalog, ICITAP je finansirao projekte na uspostavljanju operativne analitike u srpskom UKP-u po američkom uzoru. Dakle, Popara je po prirodi posla koji je obavljao bio upućen na saradnju sa kolegama iz Amerike. Da li je zloupotrebljavao podatke, to je na istrazi na utvrdi. Pored saradnje sa ICITAP-om, Popara je jedno vreme bio na obuci u Mađarskoj, kao i u Italiji. Sedište ICITAP-a u Beogradu nalazi se u zgradi SIV-a 1, tamo gde je smešten i MUP Srbije.

ICITAP je, između ostalog, učestvovao u finansiranju MUP-a Srbije u najmanje dva projekta - opremanje i uspostavljanje operativne analitike u 16 policijskih stanica Policijske uprave za Grad Beograd i organizovanje obuke za otkrivanje ilegalnih laboratorija za proizvodnju narkotika.