Sumrak bogova

Na lokalnim izborima u Bosni i Hercegovini, od tri najveće vladajuće stranke, samo Hrvatska demokratska zajednica u nedelju nije doživela značajniji izborni poraz. Koalicija sarajevske Četvorke preuzela je nekoliko važnih opština od Stranke demokratske akcije Bakira Izetbegovića u Kantonu Sarajevo. Savez nezavisnih socijaldemokrata Milorada Dodika izgubio je pozicije gradonačelnika u Bijeljini i Banjaluci.

Ukratko, moglo bi se reći – sumrak bogova. No, kakve će to posledice da ima? Šta nam ti rezultati govore ako se pogleda šira slika?

Pobeda kandidata Partije demokratskog progresa za gradonačelnika Banjaluke, dvadesetsedmogodišnjeg Draška Stanivukovića, donekle jeste iznenađenje ne samo za one koji dele mišljenje Milorada Dodika da je Stanivuković „političko nedonošče“, „beznačajna politička figura“ i „luzer“.

Dodika, posle više od dvadeset godina na vlasti, poraz u najvećem gradu Republike Srpske i te kako boli. Koliko je vest o izbornom porazu na njega uticala vidi se i iz toga što je u jednom trenutku zapretio i da će ukinuti entitetska sredstva namenjena, pored ostalog i za grejanje Banjaluke, mada je ubrzo tu svoju izjavu povukao.

Povezane vesti - Dodik najavio finansijsku blokadu Banjaluke

Činjenica koju su mnogi u trenutku euforije, ne toliko zbog pobede Stanivukovića, koliko zbog poraza Dodikovog kandidata Igora Radojičića, prevideli, jeste da Stranka nezavisnih socijaldemokrata i dalje ima većinu u gradskoj skupštini. Ista je situacija i u Bijeljini gde Dodikova stranka ima čak dvotrećinsku većinu među odbornicima.

Operativno, dakle, to će znatno da oteža Stanivukovićev položaj, dok će Dodiku da pruži mogućnost da učini sve kako bi što čvršće vezao ruke novoizabranim gradonačelnicima dva najveća grada srpskog entiteta u Bosni i Hercegovini. SNSD ima skupštinsku većinu koja u Banjaluci odlučuje o svemu: od budžeta preko imenovanja svih načelnika odeljenja i imenovanja direktora javnih ustanova, pa do donošenje programa rada.

Sa druge strane, situacija u Sarajevu je malo drugačija. Opozicija je od SDA preuzela tri centralne opštine. Izetbegovića, sigurno je, najviše boli gubitak opštine Centar, jer je to opština sa najvećim budžetom i jer su u toj opštini smeštene najvažnije državne institucije, javna preduzeća...

Povezane vesti - Ko je Stanivuković, novi gradonačelnik Banjaluke?

Ni tu, međutim, nije sve baš crno-belo. Istina jeste da načelnici, što su zapravo predsednici opština, imaju određenu vrstu autonomije pa će, ako žele nešto da promene - sada imati priliku za to. Ali nikako ne treba smetnuti sa uma da će možda imati probleme da finansiraju sve projekte ako im se na republičkom nivou, koji vodi Izetbegovićeva stranka, blokira budžet.

Nema sumnje da je ovakvim rezultatima izbora doprinela i činjenica da je glasanje sprovedeno uz nadzor međunarodne zajednice, što je umnogome sprečilo mogućnosti kršenja izbornih pravila i zloupotreba, kako tokom same kampanje, tako i tokom brojanja glasova.

Da li ovi rezultati znače da je na lokalnim izborima u BiH pobedila tzv. građanska opcija? Analitičari oko toga još nisu saglasni i kao primere navode pojedine novoizabrane gradonačelnike, poput bivšeg člana SDA Nermina Muzura koji je pobedio u opštini Ilidža, a koji je svojevremeno tražio zabranu Parade ponosa u Sarajevu. Istovremeno, mnogi nisu ubeđeni u to koliko bi i sam Stanivuković mogao da se svrsta u građansku opciju.