Čudo prirode
Kako mravi prave tunele koji su skoro neuništivi
Da li ste se nekada zapitali - kako to da sićušni mravi iskopraju onolike tunele koji traju decenijama? Ovo čudo prirode objašnjeno je zahvaljujući trodimenzionalnim rendgenskim snimanjem i kompjuterskim simulacijama, što bi moglo biti od pomoći i za razvoj robotskih rudarskih mašina.
Hose Andrade sa Tehnološkog instituta u Kaliforniji i njegove kolege, postavili su kolonije mrava u kontejner u kojem se nalazi 500 mililitara zemlje. Rendgenskim snimanjem visoke rezolucije na svakih 10 minuta tokom 20 sati, praćen je položaj svakog mrava i svakog zrna zemlje.
Rezultati tih snimaka dali su istraživačima tačne detalje o obliku svakog tunela koji su napravili, kao i koliko zemlje je uklonjeno tom prilikom.
Tim je zatim napravio kompjuterski model tunela, a na osnovu dobijenih snimaka, kako bi bolje razumeli njihov nastanak. Veličina, oblik i orijentacija svakog zrna zemlje ponovo su stvoreni u kompjuterkoj simulaciji, a izračunati su i gravitacija, trenje i kohezija uzrokovani vlagom.
Rezultati sugerišu da sile u tlu obilaze oko ose tunela dok mravi kopaju, formirajući ono što stručnjaci nazivaju "lukovima" u tlu i imaju veći prečnik od samog tunela. Ovo smanjuje opterećenje koje deluje na čestice tla unutar lukova, gde mravi grade svoj tunel. Kao rezultat toga, mravi mogu lako ukloniti ove čestice kako bi produžili tunel bez izazivanja udubljenja. Lukovi, takođe, čine tunel jačim i izdržljivijim.
"Naivno smo mislili da se mravi igraju zrnima, da grabe ona koja imaju najmanji otpor“, kaže Andrade i dodaje da mravi izgleda ne znaju ništa o silama i ne pokazuju znakove donošenja odluka, već umesto toga slede vrlo jednostavan algoritam ponašanja koji se vremenom kod njih razvio.
Mravi imaju tendenciju da kopaju relativno ravne tunele koji se spuštaju pod uglom od oko 40 stepeni i sklanjaju tačno ono zrno zemlje koje im omogućava da naprave jak luk.
"Na izvanredan način oni kopaju u skladu sa zakonima fizike“, kaže Andrade.Tim veruje da dalje analiziranje ove tehnike koju koriste mravi, može naći primenu za automatizovane rudarske robote.