Ratni zločin, ne genocid
Međunarodna komisija o Srebrenici: Genocida nije bilo
Nezavisna međunarodna komisija za istraživanje stradanja svih naroda u srebreničkoj regiji u periodu 1992-1995. godine zaključila je da se u Srebrenici nije dogodio niti pojedinačni zločin genocida niti genocid uopšte.
Komisija je preporučila pokretanje otvorenog dijaloga između žrtava svih zaraćenih strana, pa čak i počinilaca, gde je to moguće, u srebreničkoj regiji i celoj BiH, navedeno je u ovom izveštaju na više od 1.000 strana koji je dostupan javnosti na sajtu Komisije i Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica.
U Izveštaju se navodi da nalazi Haškog tribunala o genocidu neće izdržati test vremena.
Komisija u Izveštaju uvažava činjenicu da su hiljade ljudi uglavnom ratnih zarobljenika ubijene na najstrašniji način i da odgovorne za ove gnusne zločine treba kazniti.
Do sada je bilo široko prihvaćeno tumačenje da ubistvo 8.000 muslimanskih muškaraca nalikuje genocidnim zločinima koje su počinili nacisti, sistematski odvajajući Jevreje i druge manjine od ostatka stanovništva, da bi ih potom ubili, ali nalazi Komisije pokazuju da se zločin takve prirode nije dogodio, prenela je Srna.
Komisija je utvrdila da su muslimanske snage 28. divizije Armije Republike BiH unutar Srebrenice formirale vojnu kolonu sa više od 12.000 pripadnika vojske koja se probila kroz formacije srpske vojske i krenula prema muslimanskoj teritoriji.
Napadi na ovu kolonu, koji su prouzrokovali smrt približno 4.000 do 5.000 pripadnika 28. divizije Armije Republike BiH, mogu se smatrati legitimnim vojnim akcijama.
Pogubljenje 2.500-3.000 vojnih zatvorenika, uključujući nekoliko stotina muških civila iz baze Potočari, pored nekoliko stotina razmenjenih vojnika, predstavlja ratni zločin, ističe se u izveštaju.
Ne može se utvrditi da su ta ubistva počinjena sa bilo kojom drugom namerom, osim da se eliminiše vojna pretnja u periodu nakon vojnog napada hrvatskih i muslimanskih snaga na srpsku teritoriju operacija "Oluja".
Komisija nije uspela da identifikuje ni jedan slučaj u kojem su sudije Haškog tribunala raspravljale o bilo kojem drugom motivu za ubistvo, osim o genocidu.
Veća Haškog trubunala nisu nijednom raspravljala o činjenici da su Srbi pretrpili genocid koji su počinili Hrvati uz pomoć muslimana tokom Drugog svjetskog rata i da su Srbi u više od 150 naselja u i oko srebreničke regije pretrpili brutalne napade i etničko čišćenje od muslimanskih snaga 1992. i 1993, pa čak i 1995. godine.
Komisija, navodi se, smatra da se, u skladu sa svim činjenicama iz njenog istraživanja, pojam "genocid" ne može korisiti za opisivanje tih tragičnih događaja.
Komisija se nada da će nakon ovog izveštaja biti preduzeti konkretni koraci ka suočavanju sa prošlošću, kako strana u sukobu, tako i predstavnika međunarodne zajednice, međunarodnih organizacija i udruženja žrtava rata. Jedan od takvih koraka mogao bi da bude da svi oni odaju počasti žrtvama svih strana na mestima njihovih stradanja.
Istinsko i nediskriminatorno odavanje počasti svim nevinim žrtvama od zajedničkih delegacija svih ovih navedenih strana korak je koji može doprineti zajedničkom suočavanju sa prošlošću i boljem razumevanju univerzalne istine o dostojanstvu i vrednosti svakog ljudskog života.