Sjajna novinarka koja je smetala režimskoj uređivačkoj politici

Rođena u Beogradu 16. novembra 1911. godine, Radmila je u rodnom gradu završila osnovnu školu i gimnaziju, a 1938. godine diplomirala je na Pravnom fakultetu. Sa velikim smislom za pisanje i novinarstvo već u svojoj dvadesetoj godini počela je da sarađuje sa tada najtiražnijim listom na Balkanu "Politikom“.

Njeni tekstovi, posebno o raznim aktivnostima žena i ženskih udruženja, kao i u oblasti socijalne problematike, bili su rado čitani i visoko ocenjivani od strane predratne javnosti i stručnih kritičara. Ubrzo je postala urednik "Ženske strane“ u "Politici“ kao i nešto kasnije njene "Kulturne rubrike“. 1934. godine venčala se sa uglednim intelektualcem Milanom Dedincem, pesnikom, kulturologom, pozorišnim kritičarem, novinarem, urednikom "Politike“ i kasnijim upravnikom Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu.

Srpkinja koju su kraljevi poštovali, a ministri je se plašili

Heroine Srbije

Heroine Srbije

Život 11.11.2023. 04:05

Srpkinja koju su kraljevi poštovali, a ministri je se plašili

Bračni par Dedinac teško je preživeo strahote Drugog svetskog rata. Radmila je kao vrstan novinar britkog pera, a odana svojoj naciji i državi, odmah stavljena od strane okupatora na listu opasnih osoba, pa se, da bi izbegla hapšenje, krila u Koraćici i širom Srbije. Suprug Milan nije mogao izbeći hapšenje ali je u zarobljeništvu uspeo izdržati sve strahote i preživeti rat.

ČLAN PRVE POSLERATNE REDAKCIJE "POLITIKE"

Pre aprilskog državnog sloma Udruženje novinara Srbije je imalo 264 člana. Jedna od 12 žena-članica bila je i Radmila. Rat je prepolovio Udruženje pa je i od žena-članica samo njih pet posle rata obnovilo članstvo. Radmila je bila među njima. Već pri kraju rata bila je u prvoj redakciji obnovljene "Politike“ koja se pojavila 28. oktobra 1944. godine, a nešto kasnije i u prvoj redakciji popularne "Ilustrovane politike“, najstarijeg ilustrovanog časopisa Jugoslavije.

Svojim kvalitetnim radom i organizacionim sposobnostima, Radmila je kao urednik kulturne rubrike uspela da okupi tada najpoznatija pera iz svih oblasti umetnosti, poput Branka Dragutinovića, Pavla Vasića, Radoša Novakovića i celu plejadu književnih i pozorišnih kritičara. No neki od njih, svojim delima i člancima, nisu bili po volji komunističkog režima pa je to bio i početak ozbiljnijeg sukoba Radmile sa tadašnjim Agitpropom. Kako je uvek branila struku, slobodu razmišljanja i pravdu, iako ovenčana novinarskom slavom, znanjem i iskustvom, sve manje je odgovarala režimskoj uređivačkoj politici najčitanijeg dnevnog lista.

Kada je njen suprug postavljen za kulturnog atašea naše zemlje u Parizu (1953-1955), na njegovu inicijativu, a da bi je izvukao iz već ozbiljnih profesionalnih sukoba, Radmila je prešla u Pariz. Iz Francuske je slala redovno kvalitetne izveštaje i članke, posebno o kulturi, ali su oni bili sve više ignorisani od rukovodnog tima Politike“. Vremenom, sklanjanje njenih članaka u stranu, postajaće uobičajena pojava, a ono što bi se i objavilo, ne bi bilo predstavljano imenom i prezimenom autora već samo inicijalima. Povratkom u Beograd situacija se nije promenila. Radmila, po mnogima tada najkvalitetniji novinar "Politike“, posebno u oblasti kulture i socijalne problematike, pravedna i visoko moralna ličnost, sve više je stručno marginalizovana i postajala je žrtva komunističke kadrovske kombinatorike.

DRŽAVI POKONILA VREDNA UMETNIČKA DELA

Posle desetogodišnje neravnopravne borbe sa tadašnjim moćnicima Radmila je penzionisana 1966. godine. Iste godine umire i njen suprug Milan Dedinac, njen najčvršći životni oslonac, bez koga je ona postajala sve usamljenija i povučenija iz sveta svoje profesije i javnog života. Radmila i Milan, kao obrazovani i sposobni ljudi, za svog života uživali su veliki ugled u krugu najviših srpskih i mnogih evropskih intelektualaca.

Tokom višegodišnje saradnje i druženja sa takvim ljudima dobijali su i brojne, a vredne poklone, koji su imali značajnu istorijsku i umetničku vrednost. Pošto su i sami bili veliki kurturolozi i poštivaoci umetnosti, mnoge vredne stvari i umetnička dela i sami su kupovali, sastavljajući tako sopstvenu porodičnu riznicu među najvrednijom u Srbiji toga doba. Teška srca, razočarana što njena koncepcija slobodnog i kvalitetnog novinarstva nije mogla nadvladati režimsko propagandno novinarstvo, i što je kao najstariji novinar „Politike“ bila žestoko sankcionisana i ostavljena da živi u teškim uslovima i bez grejanja u stanu, ipak je, iz velike ljubavi prema svom narodu, Beogradu i Srbiji, 2002. godine ponosno i časno Muzeju savremene umetnosti poklonila svoju porodičnu, zlata vrednu zbirku-riznicu koja je najbolji trag života nje, njenog supruga i njihovih prijatelja. Taj autentični legat Milana Dedinca i Radmile Bunuševac  Dedinac sastoji se od čak 40 radova vrhunskih umetnika, među kojim su i izuzetno vredna dela Pabla Pikasa, Save Šumanovića, Jovana Bijelića, Petra Dobrovića, Mila Milunovića, Nadežde i Rastka Petrovića...

Legat, dnevnik života slavne novinarke Radmile Bunuševac predstavljen je specijalnom Izložbom u Beogradu 2004. godine, i on se danas čuva u Muzeju savremene umetnosti kao deo stalne nacionalne zbirke.

Radmila Bunuševac je umrla u Beogradu 04. 07. 2005. godine.

Prva žena inženjer u Nemačkoj bila je Srpkinja

Da li znate?

Da li znate?

Život 31.07.2023. 02:25

Prva žena inženjer u Nemačkoj bila je Srpkinja

Tekst preuzet iz knjige "Heroine Srbije  - Vekovnik", Dragana M. Miloševića, koju možete naručiti putem imejl adrese: [email protected]