Četvrt veka etničkog čišćenja bez kazne

Ni dvadeset pet godina od akcije „Oluja“ još nije poznata sudbina svih Srba nastradalih u operaciji hrvatskih snaga koja je označila kraj Republike Srpske Krajine.

Broj poginulih i nestalih Srba tokom ta četiri dana je oko 1.960. Od tog broja, još se ne zna sudbina njih nešto više od 700. Tačnije, sudbina se zna, ali se ne zna gde su i kako skončali.

Jer, nakon što se Srpska vojska Krajine povukla sa prvih linija, povlačeći sa sobom i praktično celokupno stanovništvo RSK, pripadnici Hrvatske vojske, ali i MUP-a, a naročito Hrvatskog veća odbrane, odnosno snaga bosanskih Hrvata, izvršili su niz zločina protiv civila, uglavnom starijih i nemoćnih ljudi, koji nisu mogli da se zapute ka Republici Srpskoj, a potom i Srbiji.

Povezane vesti - OLUJA – Hrvatska slavi, Srbija pali sveće

Komandant civilne policije mirovnih snaga Ujedinjenih nacija za područje Knina, general Alan Goran, na kraju svoje misije napisao je u izveštaju da je policija UN na tom području, nakon dolaska hrvatskih snaga, pronašla 128 ubijenih srpskih civila, a 73 odsto zgrada je uništeno.

Hrvatski helsinški odbor za ljudska prava tvrdi da je tokom te operacije poginulo oko 700 civila. Taj odbor je u više navrata optužio hrvatske snage da su tokom operacije „Oluja“ počinile zločine nad srpskim stanovništvom. Spaljeno je više od 20.000 srpskih kuća, dok su ostale opljačkane i devastirane.

Dokumentaciono-informativni centar „Veritas“ u svojoj evidenciji ima imena 1.960 poginulih i nestalih Srba, od čega 1.205 civila, među njima 522 žene i 12 dece.

Povezane vesti - BILJANA PLAVŠIĆ: Da se nije trgovalo, rat bi se završio ranije

Više od 250.000 Srba napustilo je za ta četiri avgustovska dana područje Krajine. Većina njih našla je utočište u Srbiji, koja ih, ruku na srce, nije baš dočekala raširenih ruku.

Sama akcija „Oluja“ počela je 4. avgusta u četiri sata posle ponoći, žestokim artiljerijskim bombardovanjem Knina. Prethodno su američki avioni uništili dva radara srpske vojske. Kada je bombardovanje hrvatske artiljerije prestalo, jedinice Hrvatske vojske krenule su iz više pravaca ka Kninu, koji je praktično bio nebranjen, jer su se jedinice VRSK već bile povukle.

Tako ekspresno povlačenje vojske, za kojom je krenuo i narod, i dalje je predmet raznih teorija, od kojih je najčešća ona da su se Milošević i Tuđman prethodno sve dogovorili, te da je ovo samo bio završni korak. Uz to, ostalo je nejasno zbog čega Vojska Republike Srpske nije pritekla u pomoć braći iz Kninske krajine, kao ni zbog čega niko nije reagovao na činjenicu da su hrvatske snage prethodnih nedelja zauzele položaje na Dinari, proteravši odatle snage VRS i tako zašle za leđa braniocima Knina.

Povezane vesti - INTERVJU NIKOLA ŠAINOVIĆ: Rat je bio dogovoren

U akciji koja je postala sinonim za etničko čišćenje, iako za to niko nije osuđen pred sudom (iako je nekoliko procesa vođeno u Hagu), učestvovalo je 138.500 pripadnika Hrvatske vojske, MUP-a i Hrvatskog veća odbrane.

Tim snagama su se, prema hrvatskim izvorima, suprotstavile srpske snage od oko 31.000 vojnika. Područje zahvaćeno hrvatskom ofanzivom napustilo je gotovo celokupno srpsko stanovništvo. Kolone izbeglica na traktorima i drugim poljoprivrednim vozilima su preko područja pod kontrolom bosanskih Srba u zapadnoj i severnoj Bosni krenule ka Srbiji, izložene čestim napadima hrvatskih snaga.

Nakon akcije „Oluja“, hrvatske vlasti zatvorile su područje bivše Krajine. Ulaz je bio dozvoljen samo hrvatskoj vojsci i policiji, ali i hrvatskim izbeglicama sa tog područja. Tada je u Hrvatskoj otpočelo sa temeljnim miniranjem i rušenjem praznih srpskih kuća.